دیتاسنتر قابلیتی است که تجهیزات و عملیات آی‌تی یک سازمان را متمرکز می‌کند؛ برای نمونه، این‌که داده‌های خود را در چه مکانی ذخیره ، مدیریت و منتشر می‌کند. مراکز داده بحرانی‌ترین سیستم‌های یک شبکه را نگهداری می‌کنند و برای تداوم عملیات‌های روزانه حیاتی هستند. در نتیجه، امنیت و قابلیت اطمینان مراکز داده و اطلاعات آن‌ها بالاترین اولویت را برای سازمان‌ها دارد.
همچنین، طراحی‌های دیتاسنتر یکتا هستند، آن‌ها اغلب می‌توانند به‌عنوان مراکز داده اینترنتی و شرکتی دسته‌بندی شوند. مراکز داده اینترنتی اغلب از تعداد کمی برنامه کاربردی پشتیبانی می‌کنند و عموما مبتنی بر مرورگر هستند و کاربران زیادی که عموما ناشناس هستند، دارند. در مقابل، مراکز داده شرکتی به کاربران کمتری سرویس می‌دهند، اما اپلیکیشن‌های بیشتری را میزبانی می‌کنند؛ از انواع اپلیکیشن‌های آماده قابل استفاده گرفته تا اپلیکیشن‌های سفارشی.
نیازمندی‌ها و معماری‌های مراکز داده می‌تواند تفاوت چشمگیری داشته باشند. برای نمونه، یک مرکز داده که برای یک ارائه‌دهنده خدمات ابری مانند Amazon EC2 ساخته شده است، نیازمندی‌های تسهیلات، زیرساخت و امنیتی را رفع می‌کند که به‌طور چشمگیری از یک دیتاسنتر کاملا خصوصی متفاوت است. مانند مرکز داده‌ای که برای پنتاگون (Pentagon) ساخته شده است که به برقراری امنیت داده‌های طبقه‌بندی شده اختصاص یافته است.
صرف نظر از طبقه‌بندی، یکی از اعمال موثر دیتاسنتر از طریق یک سرمایه‌گذاری متعادل در تجهیزات و امکانات نگهداری شده است. عناصر یک مرکز داده عبارتند از:
امکانات دیتاسنتر (Facility)
موقعیت یا فضای سفید یا فضای قابل استفاده‌ای که برای تجهیزات آی‌تی در دسترس است. ارائه‌ی امکان دسترسی شبانه روزی و تمام وقت به اطلاعات، دیتا سنتر را به یکی از بیشترین مصرف‌کنندگان انرژی در میان امکانات موجود در سراسر جهان تبدیل کرده است.
تاکید و توجه زیادی بر روی موضوع طراحی دیتاسنتر برای بهینه‌سازی فضای سفید و کنترل محیطی صورت گرفته است تا تجهیزات در محدوده‌ی دما و رطوبت تشخیص داده شده از جانب تولیدکننده قرار بگیرند.
پشتیبانی زیرساخت (Support infrastructure)
کمک تجهیزات به ایمن نگه داشتن بالاترین سطح دسترسی ممکن. موسسه‌ی Uptime بیان کرده است که چهار ردیف از مراکز داده می‌توانند با محدوده‌ی قابل دسترس ۹۹.۶۷۱٪ تا ۹۹.۹۹۵٪ سقوط کنند. برخی از اجزای پشتیبانی زیرساخت عبارتند از:
- منابع برق بدون وقفه (Uninterruptible Power Sources-UPS)؛ مانند بانک‌های باتری، ژنراتورها و منابع برق مازاد.
- کنترل محیطی؛ مانند تهویه هوای اتاق کامپیوتر (Computer Room Air Conditioner-CRAC)، سیستم‌های گرمایشی (Heating)، هوارسانی (Ventilation) و تهویه هوا (Air Condition) به‌نام HVAC و سیستم‌های تخلیه.
- سیستم‌های امنیت فیزیکی؛ مانند سیستم‌های ویدیویی بازبینی و بیومتریک.
تجهیزات آی‌تی (IT equipment)
تجهیزات واقعی برای عملیات‌های IT و ذخیره‌سازی داده‌های سازمان. این تجهیزات شامل سرورها، سخت‌افزار ذخیره‌سازی، کابل‌ها و قفسه‌ها و سایر انواع عناصر امنیتی اطلاعات، مانند فایروال‌ها.
کارکنان عملیات‌ها (Operations staff)
نظارت تمام وقت و شبانه‌روزی بر عملیات‌ها و نگهداری تجهیزات IT و زیرساخت.
مراکز داده در سال‌های اخیر به‌طور قابل ملاحظه‌ای پیشرفت کرده‌اند و تکنولوژی‌هایی مانند مجازی سازی در راستای بهینه‌سازی استفاده از منابع و افزایش انعطاف‌پذیری IT را اتخاذ کرده‌اند. همان‌طور که شرکت فناوری اطلاعات نیاز دارد که در راستای خدمات مورد نیاز پیشرفت خود را ادامه بدهد، بسیاری از سازمان‌ها در حال حرکت به سمت زیرساخت و سرویس‌های مبتنی بر ابر هستند.
همچنین بر روی نوآوری‌های کاهش مصرف انرژی کلان در مراکز داده از طریق یکپارچه‌سازی کارامدتر تکنولوژی‌ها و شیوه‌های مدیریت مراکز داده، نیز توجه و تمرکز ویژه‌ای شده است. مراکز داده‌ای که بر مبنای این استانداردها ساخته شده‌اند، دیتاسنتر سبز نامیده می‌شوند.
