لیست مطالب
وقتی از VPN استفاده می‌کنید، در واقع در حال ساخت یک تونل امن و رمزنگاری شده در دل اینترنت عمومی هستید. اما آیا تا به حال فکر کرده‌اید که جنس دیواره‌های این تونل و نوع خودروی زرهی که اطلاعات شما را حمل می کند، چیست؟ اینجاست که «پروتکل‌های امنیتی» وارد بازی می‌شوند. پروتکل، در واقع مغز متفکر و موتور اصلی VPN شماست؛ مجموعه‌ای از قوانین که تعیین می‌کند این تونل چگونه ساخته شود، چقدر امن باشد و با چه سرعتی داده‌ها را جابجا کند.
شاید در تنظیمات اپلیکیشن VPN خود با نام‌های عجیبی مانند OpenVPN, IKEv2, L2TP یا WireGuard مواجه شده باشید و از خود پرسیده باشید تفاوت این‌ها در چیست و کدام یک بهترین است؟ نگران نباشید. در این مقاله به زبان ساده، مهم ترین پروتکل‌های VPN را کالبدشکافی کرده و به شما کمک می‌کنیم تا در سال ۲۰۲۵، بهترین و مناسب ترین گزینه را برای نیازهای خود انتخاب کنید.
معرفی پروتکل ها
بیایید با هر یک از بازیگران اصلی این میدان آشنا شویم، از قدیمی ترین ها تا جدیدترین ستاره ها.
۱. OpenVPN
- معرفی: OpenVPN برای بیش از یک دهه، استاندارد طلایی امنیت و انعطاف پذیری در دنیای VPN بوده است. این پروتکل متن باز (Open-Source) است، یعنی کدهای آن توسط هزاران متخصص امنیتی در سراسر جهان بررسی و حسابرسی شده و عملا هیچ در پشتی پنهانی ندارد.
- نقاط قوت:
- امنیت فوق‌العاده: بسیار امن و قابل تنظیم است و از الگوریتم‌های رمزنگاری بسیار قوی پشتیبانی می‌کند.
- عبور از فایروال‌ها: این پروتکل می‌تواند ترافیک خود را روی هر پورتی ارسال کند، از جمله پورت TCP 443 که همان پورت ترافیک وب‌سایت‌های امن (HTTPS) است. این ویژگی باعث می‌شود شناسایی و مسدود کردن آن برای فایروال‌ها و سیستم‌های فیلترینگ بسیار دشوار باشد.
- نقاط ضعف:
- سرعت متوسط: نسبت به پروتکل‌های جدیدتر مانند WireGuard، کمی کندتر است.
- کدبیس سنگین: کدنویسی پیچیده و سنگینی دارد که بررسی کامل آن را دشوار می‌کند.
۲. WireGuard
- معرفی: WireGuard انقلابی در دنیای پروتکل‌های VPN به پا کرده است. این پروتکل که حالا به طور کامل بالغ شده و به صورت پیش‌فرض در بسیاری از اپلیکیشن‌ها قرار گرفته، با هدف سادگی و سرعت انفجاری طراحی شده است.
- نقاط قوت:
- سرعت بی نظیر: به طور قابل توجهی سریع‌تر از تمام پروتکل‌های دیگر است. این سرعت بالا آن را به گزینه‌ای ایده‌آل برای استریم ویدیو، بازی آنلاین و دانلود فایل تبدیل می‌کند.
- امنیت مدرن: از جدیدترین و قوی‌ترین الگوریتم‌های رمزنگاری استفاده می‌کند.
- سادگی و سبکی: تنها حدود ۴۰۰۰ خط کد دارد (در مقایسه با صدها هزار خط کد OpenVPN). این یعنی بررسی امنیتی آن بسیار ساده‌تر است و سطح حملات احتمالی (Attack Surface) به مراتب کمتری دارد.
- نقاط ضعف:
- انعطاف‌پذیری کمتر: برخلاف OpenVPN، به صورت پیش‌فرض فقط روی پروتکل UDP کار می‌کند که ممکن است در برخی شبکه‌های محدود شده، مسدود شود.
۳. IKEv2/IPsec
- معرفی: این پروتکل که توسط مایکروسافت و سیسکو توسعه داده شده، به سرعت و پایداری فوق‌العاده‌اش، به خصوص در دستگاه‌های موبایل، شهرت دارد.
- نقاط قوت:
- پایداری استثنایی: اگر دائما بین شبکه وای‌فای و اینترنت سیم کارت (4G/5G) جابجا می‌شوید، IKEv2 بهترین گزینه است. این پروتکل می‌تواند اتصال شما را بدون قطعی حفظ کند.
- سرعت بالا: بسیار سریع است و از نظر سرعت، رقیب جدی برای WireGuard محسوب می‌شود.
- پشتیبانی بومی: در سیستم‌عامل‌های ویندوز، iOS و macOS به صورت بومی پشتیبانی می‌شود و نیازی به اپلیکیشن جداگانه ندارد.
- نقاط ضعف:
- آسیب‌پذیری در برابر مسدودسازی: مانند WireGuard، مسدود کردن آن در برخی شبکه‌ها آسان‌تر از OpenVPN است.
۴. پروتکل‌های قدیمی که باید از آن‌ها دوری کنید (PPTP و L2TP/IPsec)
- PPTP: این پروتکل یک فسیل زنده از دهه ۹۰ میلادی است. هرگز از آن استفاده نکنید. امنیت آن به طور کامل شکسته شده و هیچ ارزشی جز اتصال ناامن ندارد.
- L2TP/IPsec: کمی از PPTP بهتر است اما همچنان کند، قدیمی و دارای ضعف‌های امنیتی شناخته شده است. در دنیای امروز هیچ دلیلی برای انتخاب آن وجود ندارد.
جدول مقایسه
| ویژگی | WireGuard | OpenVPN | IKEv2/IPsec |
| سرعت | ⭐⭐⭐⭐⭐ (فوق‌العاده سریع) | ⭐⭐⭐ (خوب و قابل قبول) | ⭐⭐⭐⭐ (بسیار سریع) |
| امنیت | ⭐⭐⭐⭐⭐ (مدرن و بسیار قوی) | ⭐⭐⭐⭐⭐ (قوی و بسیار قابل تنظیم) | ⭐⭐⭐⭐ (بسیار قوی) |
| پایداری | ⭐⭐⭐⭐ (بسیار پایدار) | ⭐⭐⭐⭐ (بسیار پایدار) | ⭐⭐⭐⭐⭐ (پایدارترین گزینه برای موبایل) |
| عبور از فیلترینگ | ⭐⭐⭐ (خوب) | ⭐⭐⭐⭐⭐ (بهترین گزینه) | ⭐⭐⭐ (خوب) |
کدام پروتکل در سال ۲۰۲۵ برای شما بهترین است؟
پاسخ کوتاه این است: بستگی به نیاز شما دارد.
- اگر به دنبال حداکثر سرعت برای گیمینگ، استریم و دانلود هستید: بدون لحظه‌ای تردید WireGuard را انتخاب کنید. این پروتکل، انتخاب پیش‌فرض و مدرن برای اکثر کاربران است.
- اگر در شبکه‌ای با محدودیت شدید هستید و عبور از فیلترینگ اولویت اصلی شماست: OpenVPN (به خصوص در حالت TCP) همچنان قابل اعتمادترین و سرسخت‌ترین گزینه شماست.
- اگر دائما با لپ‌تاپ یا گوشی در حال جابجایی بین شبکه‌های مختلف هستید: IKEv2/IPsec پایدارترین و بی‌دردسرترین تجربه را برای شما فراهم می‌کند.
خبر خوب این است که اکثر سرویس‌های VPN معتبر، گزینه‌ای به نام "Automatic" یا "خودکار" دارند. با انتخاب این گزینه، اپلیکیشن به صورت هوشمند و بر اساس شرایط شبکه شما، بهترین پروتکل را انتخاب می‌کند. اما حالا شما دانش کافی را دارید تا در صورت نیاز، این انتخاب را به صورت دستی و آگاهانه انجام دهید.
نتیجه گیری
دنیای پروتکل‌های VPN شاید در نگاه اول پیچیده به نظر برسد، اما با شناخت بازیگران اصلی، انتخاب بسیار ساده‌تر می‌شود. WireGuard آینده سریع و درخشان VPN است، OpenVPN پدرخوانده قابل اعتماد و IKEv2/IPsec قهرمان همیشه متصل موبایل. به تنظیمات VPN خود سری بزنید و با آزمایش این گزینه‌ها، بهترین خودروی زرهی را برای تونل امن خود انتخاب کنید.
صفر و یک همراه شما در دنیای دیجیتال
با خدمات ADSL2+، TD-LTE و VDSL شرکت صفر و یک، شما می‌توانید از سرعت بی نظیری بهره مند شوید!
همین حالا برای استفاده از خدمات ما تماس بگیرید.
