بحران ، چه طبیعی باشند (زلزله، سیل، طوفان) و چه انسانی (حملات سایبری، خطای انسانی، خرابی تجهیزات)، همواره تهدیدی برای کسب و کارها و سازمان ها محسوب می شوند. از دست دادن داده ها، قطعی سیستم ها و اختلال در خدمات، می تواند خسارات مالی سنگین و لطمه به اعتبار سازمان وارد کند. به همین دلیل، داشتن یک برنامه جامع بازیابی از بحران (Disaster Recovery یا DR) برای هر سازمان ضروری است. این برنامه، مجموعه ای از سیاست ها، روش ها و فرآیندهایی است که به سازمان کمک می کند تا پس از وقوع بحران، فعالیت های خود را به سرعت از سر بگیرد.
روش های مختلفی برای بازیابی از بحران وجود دارد که هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند. در این مقاله، به مقایسه برخی از رایج ترین این روش ها می پردازیم:
لیست مطالب
1. بازیابی از طریق نسخه پشتیبان (Backup and Restore)
در این روش، از داده ها و سیستم های سازمان به صورت منظم نسخه پشتیبان (بکاپ) تهیه می شود. این بکاپ ها در محلی امن و جدا از محیط اصلی نگهداری می شوند. در صورت وقوع بحران، داده‌ها و سیستم ها از طریق بکاپ ها بازیابی می شوند.
مزایا:
- ساده و نسبتاً ارزان است.
- برای سازمان های کوچک و متوسط با بودجه محدود مناسب است.
- قابلیت بازیابی کامل داده ها وجود دارد (در صورتی که بکاپ‌ها به روز باشند).
معایب:
- زمان بازیابی (RTO یا Recovery Time Objective) طولانی است. به خصوص برای حجم زیادی از داده ها و سیستم های پیچیده.
- از دست رفتن داده ها ممکن است اتفاق بیفتد (RPO یا Recovery Point Objective). داده هایی که از زمان آخرین بکاپ ایجاد شده اند، ممکن است از دست بروند.
- نیاز به فضای ذخیره سازی قابل توجه برای بکاپ ها وجود دارد.
2. سایت پشتیبان (Cold Site)
یک سایت پشتیبان، مکانی فیزیکی است که از نظر جغرافیایی از سایت اصلی سازمان فاصله دارد. این سایت فاقد تجهیزات فعال است و فقط شامل فضای لازم برای نصب تجهیزات در زمان بحران می باشد.
مزایا:
- ارزان ترین گزینه از نظر هزینه نگهداری.
- می تواند در برابر بلایای طبیعی محافظت بهتری داشته باشد.
معایب:
- طولانی ترین زمان بازیابی را در بین روش ها دارد (به دلیل نیاز به نصب و پیکربندی تجهیزات).
- ممکن است در دسترس بودن سایت پشتیبان با مشکلاتی روبرو شود.
3. سایت آماده به کار (Warm Site)
یک سایت آماده به کار، شبیه به سایت سرد است با این تفاوت که دارای تجهیزات کامپیوتری (هرچند اولیه) می باشد. این تجهیزات می توانند در زمان بحران به سرعت فعال شده و بخشی از سیستم ها را راه اندازی کنند.
مزایا:
- زمان بازیابی سریع تری نسبت به سایت سرد دارد.
- هزینه نگهداری آن متوسط است.
معایب:
- به هزینه بیشتری نسبت به سایت سرد نیاز دارد.
- ممکن است نیازمند پیکربندی مجدد باشد.
4. سایت فعال (Hot Site)
یک سایت فعال، کپی دقیق از سایت اصلی سازمان است که به صورت فعال در حال کار است. داده ها به طور همزمان در سایت اصلی و سایت فعال ذخیره می شوند. در صورت وقوع بحران، سایت فعال بلافاصله جایگزین سایت اصلی شده و سرویس دهی را ادامه می دهد
مزایا:
- سریع ترین زمان بازیابی (RTO) را دارد.
- حداقل میزان از دست دادن داده ها (RPO).
- اختلال کمتری در فعالیت های کسب و کار ایجاد می کند.
معایب:
- گران ترین روش بازیابی است.
- نیاز به منابع مالی و نگهداری بالا دارد.
5. بازیابی از طریق ابر (Cloud-Based Disaster Recovery)
در این روش، زیرساخت های IT سازمان بر روی پلتفرم های ابری ارائه دهندگان خدمات ابری مستقر می شود. در صورت وقوع بحران، سیستم ها و داده ها از طریق ابر بازیابی می شوند.
مزایا:
- مقیاس پذیری و انعطاف پذیری بالایی دارد.
- هزینه های سرمایه گذاری اولیه را کاهش می دهد.
- می تواند به صورت جغرافیایی توزیع شود.
- بازیابی داده ها نسبتا سریعتر است.
معایب:
- وابستگی به اتصال اینترنت.
- نگرانی های امنیتی مرتبط با فضای ابری.
- هزینه های عملیاتی بسته به میزان استفاده، ممکن است بالا باشد.
مقایسه روش ها بر اساس RTO و RPO:
برای مقایسه بهتر، می توان روش های مختلف بازیابی را بر اساس RTO و RPO دسته بندی کرد:
- کمترین RTO و RPO: سایت فعال، بازیابی از طریق ابر.
- متوسط RTO و RPO: سایت آماده به کار.
- بیشترین RTO و RPO: سایت سرد، بازیابی از طریق نسخه پشتیبان.
انتخاب روش مناسب
انتخاب روش مناسب بازیابی از بحران، بستگی به عوامل مختلفی دارد، از جمله:
بودجه سازمان: سازمان های با بودجه محدود، ممکن است روش های ساده تر و ارزان تر مانند بکاپ و سایت سرد را انتخاب کنند، در حالی که سازمان های بزرگ و بحرانی ممکن است به سایت فعال یا راه حل های ابری روی بیاورند.
اهمیت داده ها و سیستم ها: برای داده ها و سیستم های حیاتی، سازمان باید روشی با RTO و RPO پایین انتخاب کند.
پیچیدگی زیرساخت IT: سیستم های پیچیده و توزیع شده، نیازمند روش های بازیابی پیشرفته تری هستند.
محدودیت های قانونی و نظارتی: برخی از سازمان ها بر اساس نوع فعالیت خود باید از روش های بازیابی خاصی پیروی کنند.
نتیجه گیری:
برنامه ریزی جامع برای بازیابی از بحران یک ضرورت اجتناب ناپذیر برای هر سازمانی است. با مقایسه دقیق روش های مختلف و ارزیابی نیازمندی های خاص خود، سازمان می تواند روش مناسب را انتخاب کرده و از تبعات منفی بحران ها به طور چشمگیری بکاهد. این مهم است که برنامه بازیابی از بحران به طور منظم تست شود تا در زمان نیاز، کارایی لازم را داشته باشد.
با صفر و یک، زیرساخت IT خود را متحول کنید!
آیا کسب و کار شما برای رشد و پیشرفت به زیرساخت IT قدرتمندی نیاز دارد؟ شرکت صفر و یک با ارائه مجموعه ای کامل از خدمات، از جمله راهکارهای سازمانی متناسب با نیازهای شما، خدمات کولوکیشن با امنیت و قابلیت اطمینان بالا، و همچنین سرویس های میزبانی با کارایی و سرعت بی نظیر، همراه شماست تا زیرساخت IT خود را به سطح بالاتری ارتقا دهید. با ما، شما می توانید روی رشد کسب و کارتان تمرکز کنید، زیرا ما تمامی نیازهای فناوری اطلاعات شما را برآورده می کنیم. همین امروز با کارشناسان ما تماس بگیرید و از مشاوره رایگان بهره مند شوید تا بهترین راهکارها را برای کسب و کار خود انتخاب کنید. ما با ارائه راهکارهای نوآورانه و باکیفیت، آماده ایم تا شما را در رسیدن به اهدافتان همراهی کنیم."
منابع:
https://www.ibm.com/topics/disaster-recovery
https://azure.microsoft.com/en-us/solutions/disaster-recovery
